Tags: , , , , , , , | Categories: Domain Posted by Editorial on 30.01.2012 09:07 | Yorumlar (0)

Geçtiğimiz haziran ayında, (domain ve domain uzantıları konusunda yetkili kuruluş olan) ICANN’in domain uzantıları ile ilgili almış olduğu yeni karardan sonra özellikle Türkiye’deki medya kuruluşlarında ‘domain uzantıları kalkıyor’ başlığı ile yüzlerce haber yayınlandı. Domain ve domain uzantıları kavramından bihaber editörlerin onayıyla yayınlanan bu haberlerden belki de en ilginç olanı ‘COM Uzantısı Tarih Oluyor’ başlığıyla verilen haberlerdi. Bu haberleri yapan habercilerin .COM uzantısı ile nasıl bir alıp veremedikler var bilemiyorum ama .com uzantısı; internetin 1990’lı yıllarda yaygınlaşmaya başlamasından günümüze kadar internetin en büyük markası olma özelliğini hiç kaybetmedi. Türkiye için de en çok bilinen ve kullanılan domain uzantısı olan .com’un geçmişinden bugüne kadarki olan serüvenine buyrun birlikte bakalım:

IETF tarafından 1984’de yayınlanan rapora göre, com uzantısının ticari amaçlı kuruluşlar (commercial) tarafından kullanılması amaçlanmıştı. Ama domain kayıt edilirken herhangi bir belge istenmediği için (serbest kayıt), com uzantısının ticari olması gibi bir ayrım ortadan kalkarak uzantı herkes tarafından kullanılmaya başlandı. İlk olarak Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından kontrol edilen .com uzantısı daha sonra Verisign’ın idaresine bırakıldı.

1985’de com uzantısı ile birlikte kullanıma açılan diğer jenerik üst seviye domainler (gTLD) şöyleydi: edu, gov, mil, net, org,ve arpa. 

COM uzantılı ilk domain olan symbolics.com 1985’in Mart ayında kaydedildi ve hiç düşürülmeden bugüne kadar gelmeyi başardı (yani 27 yaşında bir domain).  Symbolics.com domaini 2009’da domain yatırım firması xf.com tarafından satın alındı.

COM uzantılı domainlerin kaydedilmesi için ICANN onaylı binden fazla registrar firma buluyor. Bu firmalar arasında domain transferi yapmak için herbir domaine ait özel bir EPP kodu bulunuyor ve bu kod bilinmeksizin domain tranferi yapılamıyor.  EPP kodları 2006’da aktif edildi, daha önce domain transferi oldukça meşakkatli bir işti.

Verisign’ın geçtiğimiz aylarda yayınladığı rapora göre .com uzantılı domainlerin sayısı 100 milyonu geçmiş durumda. Bu sayı toplam domain sayısının %40’una tekabül ediyor. Ayrıca .com uzantılı domainlerin büyük bir kısmını İngilizce domainler oluştururken ikinci sırada Almanca domainler yer alıyor.

1985’den bu yana, .com uzantılı 400 milyon farklı domain kaydedilmiş. Bu demek oluyor ki daha önce kaydedilmiş .com uzantılı 300 milyon domain şuan boşta (kaydedilmeye uygun). Bu zamana kadar kaydedilmiş .com uzantılı toplam domain sayısı ise 1 milyarın üstünde (silinip tekrar kaydedilenler dahil).

COM uzantılı domainlerin marka değerlerinin yüksek olması domain satışlarında da kendini gösteriyor. Geçtiğimiz yıl satılan en pahalı 100 domainin 85’i .com uzantılı.

COM uzantısının ccTLD (country code top level domain – ülkelere ait üst seviye domain uzantısı) versiyonları da bulunuyor. Bu örnekler arasında bizim en iyi bildiğimiz tabiki com.tr. Bunun yanında com.au (Avustralya), com.gr (Yunanistan), com.mx (Meksika) gibi farklı ülkelere ait domain uzantıları da bulunuyor.

Biraz da teknik bilgilere bakacak olursak;

  • COM uzantılı bir domain en az 1 yıllık en fazla 10 yıllık kaydedilebiliyor.  
  • Domain en fazla 63 karakterli (harf/rakam/tire) olabilirken en az 1 karakterli olabiliyor.
  • 1 karakterli domainler IANA (INTERNET ASSIGNED NUMBERS AUTHORITY)’de bulunuyor ve bu domainler el değiştiremiyor.
  • Bir domainde tire (-), ilk ve son karakter olarak yer alamıyor, sadece orta(lar)da bulunabiliyor.
  • COM uzantılı domainlerde  IDN (Internationalized Domain Name - ulusallaştırılmış alan adı) uyumu bulunuyor. Yani her dile ait özel karakterler .com uzantılı bir domainde kullanılabiliyor (ASCII karakter kodlamasına göre çevrimi yapıldıktan sonra kaydediliyor. Örnek olarak alanadı'nın ASCII'ye çevrimi xn--alanad-u9a'dir).

63 karakterli bir domaine örnek olarak 2000 kayıtlı şu domain verilebilir: thelongestdomainnameintheworldandthensomeandthensomemoreandmore.com (domain sahibi Guiness’e başvurmuş ama bu rekorun başkaları tarafından da kırılabileceği söylenerek başvurusu kabul edilmemiş).

Yeni (son 3 yılı kapsayan) internet girişimlerinde .com uzantısının kullanım oranı %90’nın üzerinde. Yeni bir projeyi .com uzantısı yerine farklı bir uzantıyla hizmete açmak geri dönüşü olmayan, yanlış bir karar olabilir. Örnek olarak Mynet ilk açıldığında mynet.com.tr olarak hizmet veriyordu ve bu hem mynet.com.tr uzantılı email kullanımında hem de direk trafikte oldukça büyük problemlere sebep oluyordu. Çünkü, mynet.com başka bir kişiye aitti (daha sonra mynet.com sahibinden satın alınarak problem çözülebildi).

Bu duruma güncel bir örnek daha verecek olursak, E-Tohum tarafından açıklanan 2012 girişimleri arasında yer alan minder projesinin internet sitesi olarak birçok platformda minder.com adresi verildi. Ama maalesef projenin internet sitesi minder.com.tr idi ve minder.com farklı bir firmaya aitti. Bu durum bir takım sorunlara yol açtı (sanıyorum mynet.com.tr’de olduğu gibi bir satın alma bu domain için çok mümkün olmayacaktır). Tüm bunlar bizi gösteriyor ki, yeni bir proje yapılacaksa, çok istisnai durumlar hariç .com’dan başka bir uzantıyı düşünmemek gerekiyor.

.COM uzantısının internetin varsayılan (default) uzantısı olduğunu artık birçok yerde görmemiz mümkün. Örnek olarak, akıllı telefonlarda (iPhone gibi) telefon klavyesinde .com uzantısı yer alıyor. Ayrıca, internet tarayıcısında bir site adresini uzantısız yazıp control tuşuna (mac için command) bastığınızda da tarayıcınız sizi yazdığınız adresin .com uzantısına götürüyor.

Oldukça uzun bir yazı oldu, umarım okurken sıkılmamışsınızdır. Sonuç olarak şunu tekrar söylemek istiyorum: .com uzantısı, internetin en büyük markası

Not: Bu yazı hazırlanırken faydalanılan kaynaklar:

M.Cihad Tuna
domainom.com

Yorum ekle




biuquote
  • Yorum
  • Canlı önizleme
Loading